
احتمالا شما هم به نسخهای تکراری از محتوای سایتتان برخوردید که یک صفحه با محتوای یکسان از طریق دو آدرس متفاوت در دسترس است. به نظر شما کدام آدرس درست است و ایندکس شدن هر دو این صفحات چه تاثیری روی سئو دارد؟ تگ کنونیکال که با نام Canonical Tag شناخته میشود، دقیقا برای بهبود چنین صفحاتی کاربرد دارد.
تگ کنونیکال یکی از ابزارهای سئو تکنیکال است که برای موتورهای جستجو مشخص میکند کدام آدرس برای یک محتوا باید در نتایج نمایش داده شود. به زبان ساده، این تگ به گوگل کمک میکند تا از محتوای تکراری با دو آدرس جلوگیری کرده و ارزش سئو صفحات را روی یک آدرس واحد حفظ کند.
در ادامه این مقاله به بررسی اینکه تگ کنونیکال چیست پرداخته و سپس با معرفی مثالهای کاربردی و مواردی که باید از این تگ استفاده کنید، نکات کلیدی آن را بررسی خواهیم کرد. در پایان نیز چند اشتباه رایجی که در استفاده از این تگ وجود دارد را ذکر خواهم کرد که با رفع آنها میتوانید سئو سایت خود را بهبود دهید.
تگ کنونیکال چیست و چه کاربردی دارد؟
تگ کنونیکال (Canonical Tag) یکی دیگر از کدهای HTML مورد استفاده در <head> سایت است که به موتورهای جستجو اعلام میکند نسخه اصلی یک صفحه کدام است. به عبارتی از این تگ برای جلوگیری از خزش دو صفحه که محتوای یکسان دارند اما صرفا آدرس آنها تفاوت جزئی دارد استفاده میشود. برای مثال:
<link rel="canonical" href="https://blog.7ho.st/canonical-tag/" />
بیایید به روزهای قدیمی مدرسه و حال و هوای مهر ماه برگردیم. فرض کنیم نام شما در شناسنامه «علی» باشد، اما دوستان و خانواده شما را «نیما» صدا میزنند. وقتی برای ثبتنام به مدرسه میروید، اشتباها نام خود را نیما اعلام میکنید. اما مدیر با دیدن شناسنامه نام شما را «علی» میبیند.
اگر شناسنامهای در کار نباشد، مدیر پس از مدتی دچار سردرگمی خواهد شد که چطور است برخی شما را علی و برخی دیگر نیما صدا میزنند. تگ کنونیکال در اینجا همان نقش شناسنامه است که تعیین میکند نام اصلی شما چیست.
در صفحات وب نیز همین مسئله وجود دارد. گوگل و سایر موتورهای جستجو وقتی با صفحاتی مواجه شوند که محتوای یکسان دارند اما فقط آدرس آنها متفاوت است، در تشخیص نسخه اصلی این صفحات دچار مشکل میشوند. این موضوع باعث تقسیم ارزش سئو بین صفحات میشود که روی رتبهبندی کلی سایت تاثیر بد دارد.

چرا استفاده از تگ Canonical اهمیت دارد؟
- جلوگیری از محتوای تکراری و حفظ ارزش سئو: اگر یک محتوا با چند آدرس در دسترس باشد، مثلا با و بدون www یا نسخههای HTTP و HTTPS)، تگ کنونیکال نسخه اصلی را مشخص میکند. این کار برای گوگل مشخص میکند که باید کدام آدرس را در رتبهبندی قرار داده و صفحهی دیگر را که نسخهای تکراری با آدرس متفاوت است را نادیده بگیرد.
- تمرکز بکلینکها روی یک آدرس یکتا: وقتی چندین صفحه مشابه داشته باشید، بک لینکها بین این صفحات تقسیم میشود که باعث میشود ارزش واقعی آنها به صفحات سایت شما داده نشود. اما با تنظیم تگ کنونیکال، تمامی ارزش و اعتبار سئو به یک آدرس واحد منتقل میشود.
- بهبود بودجه خزش (Crawl Budget): موتورهای جستجو برای ایندکس صفحات یک سایت محدودیت دارند که روزانه تعدادی صفحه بررسی شده و باقی صفحات در زمان دیگری بررسی میشود. استفاده از تگ کنونیکال باعث میشود که خزندهها روی صفحات مهمتر تمرکز کنند و بودجه خزش روی صفحات غیرضروری هدر نرود.
- جلوگیری از ایندکس نسخه های تکراری یک صفحه: برای مثال در یک فروشگاه اینترنتی لباس با محصولات متغیر بر اساس رنگ یا اندازه، صفحه محصول با پارامترهایی مثل
?color=red
و?size=large
دارای نسخههایی تکراری خواهد بود. بنابراین با تگ کنونیکال میتوان مشخص کرد که آدرس اصلی همان آدرسی است که فاقد پارامترهای متغیر باشد.
پس تک canonical ابزاری برای جلوگیری از هدر رفت نرخ خزش و بهبود سئو سایت است که برای گوگل مسیر سایت شما را مشخصتر خواهد کرد.

چه زمانی باید از تگ کنونیکال استفاده کنیم؟
بهطور کلی هر چیزی که در برنامهنویسی سایت باعث شود آدرسهای متفاوت داشته باشیم که محتوای یکسانی را نمایش میدهند، در چنین شرایطی باید از تگ کنونیکال استفاده کرد. در سیستمهای مدیریت محتوا همچون وردپرس در بسیاری موارد این تگ بهصورت خودکار تولید میشود.
- صفحات دارای محتوای یکسان: صفحاتی که به هر دلیلی همچون انتخاب آدرس نوشتهها بر مبنای دستهبندی دارای دو آدرس متفاوت باشند. مثلا برای نوشتهای در مورد «آموزش افزونه وردپرس» که هر دو دستهبندی «آموزش وردپرس» و «افزونه وردپرس» برای آن انتخاب شده باشد که باعث شود نوشته دارای دو آدرس متفاوت زیر باشد.
https://blog.7ho.st/wordpress/rank-math-plugin-tutorial/
https://blog.7ho.st/wordpress/plugins/rank-math-plugin-tutorial/
- در نسخههای HTTP و HTTPS سایت: در صورتی که به تازگی نصب SSL در سایت را انجام داده باشید، ضروری است که یک تگ کنونیکال برای تمیمی صفحات با آدرس HTTP قرار گرفته باشد که روی نسخه HTTPS کنونیکال شده باشد.
- در سایتهای با WWW یا بدون WWW: اگر از WWW استفاده نمیکنید، ضروری است که آدرسهای دارای WWW را به بدون WWW کنونیکال کنید. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که از دید گوگل استفاده از WWW به معنای یک سابدامنه خواهد بود.
- در آدرسهای دارای پارامتر یا لینکهای UTM: حالت دیگر نیز برای زمانهایی است که از پارامترهایی که همراه با علامت سوال در انتهای آدرس هستند استفاده شوند. مانند همان وضعیت انتخاب رنگ و اندازه برای محصول متغیر یا استفاده از UTM در سایت که باعث میشود آدرسهای متفاوت مانند زیر داشته باشیم.
https://7shop.com/product/iphone-16/
https://7shop.com/product/iphone-16/?color=black&storage=128
https://7shop.com/product/iphone-16/?utm_source=7ho.st&utm_medium=referral&utm_campaign=yalda
در حالی که محتوای همه آدرسهای فوق یکسان است و تنها تفاوت در آدرس صفحه است. از دیگر موارد اینچنین میتوان به صفحات AMP اشاره کرد.
نکته: بهجای استفاده از تگ کنونیکال برای حالتهای WWW یا HTTP بهتر است که از ریدایرکت ۳۰۱ استفاده کنید.
در صورتی که از افزونههای سئو وردپرس مانند یوست سئو یا رنک مث استفاده کنید، جدای از اینکه امکان مدیریت این تگ را برای هر نوشته، دستهبندی، برچسب و برگه در اختیارتان قرار میدهد، در برخی موارد این تگ به صورت خودکار تولید میشود تا لزوما نیاز نباشد برای هر نسخهی احتمالی تگ کنونیکال را تعیین کنید.

اشتباهات رایج استفاده از تگ Canonical
به همان میزان که استفاده از تگ کنونیکال برای سئو اهمیت دارد، استفاده اشتباه از آن نیز میتواند ضربات جبران ناپذیری به سئو سایت شما وارد کند. بنابراین با رعایت نکات زیر اطلاعات خود را در مورد این تگ مهم کاملتر میکنیم تا به شکل درست از آن استفاده کنیم.
اشاره به یک صفحه غیر مرتبط
تگ کنونیکال برای صفحاتی با محتوای تکراری است. به این معنی که محتوای هر دو یا چند صفحه که دارای آدرس متفاوت هستند کاملا یکسان باشد. بنابراین کنونیکال کردن یک آدرس که مربوط به نوشته است روی یک صفحه دستهبندی کاملا اشتباه است.
در مواردی ممکن است گوگل این تغییر را نادیده بگیرد یا باعث حذف اشتباه یک صفحه از نتایج شود که باعث از دست رفتن سئو آن خواهد شد.
استفاده از چندین تگ کنونیکال روی یک صفحه خاص
در هر صفحه با آدرس متفاوت شما مجاز به استفاده از یک تگ کنونیکال هستید. زمانی که مانند نمونه زیر دو تگ کنونیکال همزمان برای یک آدرس قرار داشته باشد، موتورهای جستجو نمیتوانند تشخیص دهند که باید کدام تگ کنونیکال را لحاظ کنند.
<link rel="canonical" href="https://example.com/page1/" />
<link rel="canonical" href="https://example.com/page2/" />
پس زمان بررسی وجود تگ کنونیکال از طریق ابزار View Source مرورگر تگ head را بررسی کنید که فقط دارای یک تگ canonical باشد.
قرار دادن تگ کنونیکال روی همان آدرس اصلی
با اینکه توصیه میشود هر صفحه یک تگ کنونیکال به خود (Self-referencing Canonical) داشته باشد، اما در بیشتر موارد ضرورتی ندارد. این کار فقط برای سایتهای دینامیک و دارای پارامتر ضروری است که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای صفحات محصول در فروشگاهها یا صفحاتی که از طریق پارامترهای موجود در آدرس امکان جستجو یا انتخاب برخی ویژگیها را در محتوای صفحه فراهم میکنند.
- مقالات وبلاگی که آدرس آنها بر مبنای دسته بندی باشد که باعث شود از طریق دو یا چند آدرس در دسترس باشند.

استفاده همزمان از تگ کنونیکال و ریدایرکت ۳۰۱
اگر در یک صفحه در کنار تگ کنونیکال همزمان از ریدایرکت ۳۰۱ برای هدایت کاربران به صفحهای دیگر استفاده شود، موتورهای جستجو دچار تناقض میشوند و احتمالا تگ کنونیکال را نادیده میگیرند. رفتار درست در چنین شرایطی بدینصورت است:
- اگر ساختار صفحه طوری است که میتوان آن را حذف کرد، میتوانید آن را حذف یا آرشیو کنید و با استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ ارزش سئو آن را به صفحه دیگری منتقل کنید.
- اگر ساختار صفحه طوری است که باید کاربران به آن دسترسی داشته باشند، اما ضرورت دارد ارزش سئو آن را به صفحه دیگری منتقل کنید از تگ کنونیکال استفاده کنید.
استفاده از تک کنونیکال در شماره صفحات
در صفحات آرشیو که مربوط به دستهبندی یا برچسب هستند و بهصورت /page/2/
یا ?page=3
در دسترس هستند، کنونیکال کردن آنها روی صفحه اول همان دسته یا برچسب اشتباه است. این کار باعث نادیده گرفتن سایر صفحات داخلی خواهد شد.
در چنین شرایطی بهتر است از تگهای زیر استفاده کنید:
rel="prev"
rel="next"
اگر این صفحات ارزشمند هستند و هر کدام ارزش سئو خاص خود را دارند، بهتر است از تگ کنونیکال مخصوص به خود برای هر صفحه استفاده کنید.

تگ کنونیکال برای سایت چند زبانه
برخی وبمسترها در سایتهای چندزبانه، به اشتباه تگ کنونیکال را مانند نمونه زیر روی نسخه انگلیسی یا عربی تنظیم میکنند.
<link rel="canonical" href="https://example.com/en/" />
در حالی که باید از تگ hreflang
برای مشخص کردن زبانهای مختلف استفاده کرد و استفاده از تگ کنونیکال روی زبان دیگری کاملا اشتباه است. راهحل صحیح برای سایتهای چند زبانه بهصورت زیر است:
<link rel="alternate" hreflang="fa" href="https://example.com/fa/" />
<link rel="alternate" hreflang="en" href="https://example.com/en/" />
<link rel="alternate" hreflang="ar" href="https://example.com/ar/" />
جمع بندی نهایی
تگ کنونیکال (Canonical Tag) مهمترین ابزار سئو تکنیکال است که نسخه اصلی صفحات را برای موتورهای جستجو مشخص میکند. این تگ از ایندکس شدن محتوای تکراری جلوگیری کرده و به تمرکز سئو روی یک آدرس یکتا کمک میکند.
در صورتی که سوال یا تجربهای در استفاده از این تگ سئو دارید، خوشحال میشوم تا از بخش نظرات بهاشتراک بگذارید.